Kiedy stosować:
W przypadku niezabezpieczonego stosunku, pęknięcia prezerwatywy, a także gwałtu można zapobiec niechcianej ciąży stosując tzw. antykoncepcję awaryjną (antykoncepcja “po stosunku”, antykoncepcja “dzień po”).
Jak zdobyć:
Aby zastosować taką formę antykoncepcji, dziewczyna musi udać się do lekarza ginekologa i poprosić o receptę na pigułki. W Polsce dostępne są tabletki awaryjne pod nazwą Escapelle. Kosztują około 60 zł, nie podlegają refundacji. Jeśli absolutnie nie masz możliwości dostania się do lekarza ginekologa, próbuj u lekarza ogólnego, w końcu to sytuacja awaryjna i powinien wypisać receptę.
Jeśli para prowadzi regularne współżycie i korzysta z prezerwatyw, warto aby dziewczyna zdobyła taką receptę i wykupiła lek (najlepiej podzielić się kosztami z chłopakiem oczywiście, bo to wasza wspólna odpowiedzialność), żeby potem nie denerwować się bez potrzeby i nie wydawać pieniędzy na prywatną wizytę u lekarza, szczególnie jeśli zdarzy się, że gumka pęknie w weekend). Warto mieć ten środek w domu także dlatego, że liczy się czas - najskuteczniejszy jest gdy kobieta zażyje go w ciągu 24 godzin od niezabezpieczonego stosunku.
Tych środków nie powinny przyjmować kobiety z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby.
Interakcje z innymi lekami:
Należy poinformować lekarza o jednoczesnym przyjmowaniu innych leków, szczególnie pobudzających enzymy wątrobowe, przeciwpadaczkowych np. barbituranów (w tym prymidonu), fenytoiny, karbamazepiny, leków przeciwgruźliczych np. ryfampicyny, ryfabutyny, leków przeciwwirusowych np. rytonawiru, leki przeciwgrzybicznych np. gryzeofulwiny, leków ziołowych zawierających dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) i cyklosporyny.
Skuteczność:
Według danych organizacji Marie Stopes, w przypadku przyjęcia antykoncepcji awaryjnej do 24 godzin, skuteczność w zapobieganiu ciąży wynosi 95%, między 24 a 48 godzin wynosi 85%, a między 48 a 72 godzin spada do 58%.
Amerykańskie dane, np. organizacji Planned Parenthood sugerują, że tabletki można stosować do 5 dni po niezabezpieczonym stosunku (120 godzin).
Działanie:
Zawarty w tabletkach awaryjnych hormon lewonorgestrel działa na kilka sposobów:
Stosowanie:
Antykoncepcję awaryjną stosuje się doustnie.
Escapelle - połykamy 1 tabletkę jak najszybciej w ciągu 72 godzin od niezabezpieczonego stosunku.
Jeśli w ciągu 3 godzin od zażycia tabletki nastąpiły wymioty, należy zażyć jeszcze jedną.
Antykoncepcji awaryjnej nie wolno stosować często, nie może ona zastąpić regularnych metod antykoncepcji jak pigułka lub prezerwatywa, ponieważ pigułki awaryjne zawierają bardzo dużą dawkę hormonów.
Działania niepożądane:
Pigułki awaryjne mogą powodować nudności, bole głowy, biegunkę, wymioty, bolesność piersi, uczucie zmęczenia.
Upewnienie się o skuteczności:
Jeśli spodziewana miesiączka opóźni się więcej niż 5 dni należy upewnić się czy nie doszło do ciąży, robiąc test ciążowy.
Mity:
Pigułka awaryjna to nie to samo co pigułka poronna. Antykoncepcja awaryjna służy do zapobiegania ciąży i nie powoduje poronienia jeśli kobieta już w ciąży jest.
Alternatywna metoda:
Jeśli masz problem ze zdobyciem pigułki awaryjnej lub cię na nią nie stać (choć zdecydowanie zalecamy stosowanie tej metody), możesz użyć do antykoncepcji awaryjnej zwykłych pigułek antykoncepcyjnych (tzw. metoda Yuzpe).
Popytaj koleżanki czy nie biorą tabletek i nie mają opakowania zapasowego lub poproś o 1 opakowanie ginekologa lub nawet lekarza rodzinnego.
Potrzebujesz jednego opakowania pigułek dwuskładnikowych - Microgynon (kosztują ok 10 zł), Stediril, Rigevidon, Minisiston, Gravistat 125 (do wyboru).
Jak najszybciej w ciągu 72 godzin (max 120 godzin) połknij 4 tabletki naraz. Po 12 godzinach od połknięcia pierwszej dawki połknij znowu 4 tabletki. Działanie jest podobne do tabletek awaryjnych, ale możesz mieć więcej skutków ubocznych (bóle głowy, mdłości).